top of page

Chmielów to jedna z najstarszych wsi leżących w Kotlinie Sandomierskiej. Człowiek na terenie Chmielowa pojawił się już w neolicie. W Chmielowie odkryto m.in. cmentarzysko z okresu (700-400 r. p.n.e.).

Wieś została założona w XIII wieku, jako wieś królewska.  Od Miechocina przez Chmielów i Komorów prowadziła na południe w głąb puszczy droga, którą przetarli pierwsi łowcy i ich wozy przewożące ubitą zwierzynę, by mięso już zasolone czy uwędzone spławiać dalej Wisłą do grodu sandomierskiego. Z końcem XII wieku Miechocin z nadania książęcego przeszedł w ręce prywatne Bogoriów, a Chmielów został wówczas siedzibą zarządu tej części puszczy przeniesiono do Chmielowa. Chmielów został zniszczony podczas najazdów tatarskich w roku 1241 i następnie 1253 r. Odbudowanie wsi, zapewne na nowym miejscu, trwało do 1374 r. Kolejny najazd, tym razem litewski, spowodował kolejne zniszczenia.

Jednak w XV i XVI wieku następuje rozwój Chmielowa. Stopniowo zmieniał się charakter gospodarczy - podstawą już nie jest łowiectwo, zbieractwo i hodowla, lecz rolnictwo. Według lustracji królewszczyzny starostwa sandomierskiego z roku 1569 oraz inwentarza z lat 1578 – 1586 w Chmielowie było 34 łowców, w Mokrzyszowie 20, Sobowie 2, Grębowie 5, Przyszowie 4.

Następny cios zadaje wsi wojna polsko-szwedzka w latach 1660-1665. Zmniejszyła się wtedy liczba ludności i areał uprawianej ziemi.                      W latach 1772-1835 Chmielów jako dawna wieś królewska stanowił własność skarbu austriackiego. Po I rozbiorze Polski ziemie, które były położone w dorzeczach Wisły i Sanu znalazły się pod panowaniem Habsburgów austriackich wtedy to Chmielów był odsprzedawany różnym rodzinom magnackim. Po 1835r. klucz chmielowski złożony z wsi: Chmielów, Jadachy i Cygany został sprzedany spółce Karol Perrot i Jan Jędrzejewicz. Po uwłaszczeniu w 1848 r. wieś stopniowo traciła pańszczyźniany charakter. Poziom gospodarowania był niezbyt wysoki. Poprawa nastąpiła dopiero pod koniec XIX wieku i na początku obecnego stulecia. W 1895 r. wieś kupili Tarnowscy z Dzikowa, najbogatsi ziemianie w tej okolicy. Wpłynęło to korzystnie na rozwój Chmielowa - wybudowano linię kolejową z Łodzi Kaliskiej do Dębicykościół parafialny pw. św. Stanisława, tartak, młyn i gorzelnię. Dzięki tym zakładom Chmielów stał liczącym się ośrodkiem przemysłowym w powiecie tarnobrzeskim. W XIX wieku zbudowano w Chmielowie dworek nazywany Belwederem - w chwili obecnej zakupiony przez prywatnego właściciela. Na terenie przyległego parku znajdują się trzy pomniki przyrody:

Chmielów został zbombardowany 2 września 1939 roku przez Niemców.  W wyniku nalotu wieś poniosła dotkliwe straty - zginęło kilkadziesiąt chmielowian. Cel bombardowania nie został do tej pory jasno określony. Istnieje na ten temat kilka teorii:

  1. Chmielów miał zostać pomylony przez lotnictwo niemieckie z wytwórnią amunicji w Nowej Dębie.

  2. Atak był konsekwencją prywatnych zatargów z Niemcami mieszkającymi w Chmielowie, upokorzonymi po I wojnie światowej (jeden z nich był w czasie II wojny oficerem Luftwaffe)

  3. Kolejny wątek może prowadzić do miejscowego tartaku, będącego własnością hr. Tarnowskich, którzy handlowali materiałem drzewnym z niemieckimi spółkami (Fussmann) zaopatrującymi Luftwaffe (materiał do przeanalizowania w Archiwum Dzikowskim, obecnie Państwowe Archiwum na Wawelu oddz. w Krakowie).

Warto dodać, iż w wyniku bombardowania ucierpiała ludność i zabudowa cywilna, natomiast zabudowania fabryczne, węzeł kolejowy i budynki parafii wraz z kościołem ocalały.

W Chmielowie znajduje się także pomnik upamiętniający bitwę pod Grunwaldem (w lasku w kierunku Jadachów).

W 1924 powstała parafia, a w 1926 ufundowano kościół św. Stanisława.

Na terenie tej miejscowości znajdują się dwa cmentarze. Jeden stary znajduje się w części wsi zwanej Mogiły (do czasów międzywojnia) oraz drugi, leżący przy drodze do Tarnobrzega. W północnej części wsi znajdował się cmentarz choleryczny (obecnie teren kopalni siarki), do którego wiedzie istniejąca do dzisiaj droga, zwana przez miejscowych Trupią lub Młyńską (przedłużenie tzw. wądołu) - określenie "Trupia droga" widnieje na mapie katastralnej Chmielowa z połowy XIX w., znajdującej się w Archiwum Państwowym w Rzeszowie.

Kultura i rozrywka

Znajduje się tu Szkoła Podstawowa i Gimnazjum,  19 września 2006 roku Fabian Dura - wieloletni dyrektor oraz budowniczy szkoły, zostaje patronem szkoły. Uroczystą mszę świętą koncelebrował biskup rzeszowski - ks. Bp Edward Białogłowski (pracujący w tutejszej parafii jako wikariusz w latach 1982 - 1984).

 

W Chmielowie funkcjonuje Ludowy Zespół Sportowy "Płomień" Chmielów.

Od 2007 r. w Chmielowie działa Młodzieżowa Orkiestra Dęta.

8 czerwca 2008 r. w Chmielowie odbył się „I Festiwal Orkiestr Dętych Ziemi Sandomierskiej". Jest to impreza cykliczna mająca charakter przeglądu orkiestr dętych .

W byłej remizie strażackiej powstało Wiejskie Centrum Kultury im. ks. J. Twardowskiego, przy którym działa również Biblioteka Publiczna, działają tez mażoretki "Diament".

HISTORIA PARAFII

Parafia Chmielów powstała po I wojnie światowej (erygowana w 1924 r.)          z rozległej parafii miechocińskiej i należały do niej od początku istnienia trzy wioski: Chmielów, Cygany, Jadachy. Od 1922 r. nabożeństwa odprawiali księża z Miechocina w Ochronce i w dawnym spichlerzu hr. Tarnowskiego. Zainicjowane przez parafian starania o budowę świątyni zostały poparte przez władzę kościelną, oraz hrabiego Zdzisława Tarnowskiego, który zobowiązał się dostarczyć materiał budowlany. Kościół został zaprojektowany przez architekta Wacława Krzyżanowskiego z Krakowa           w stylu kompilacyjnym z przewagą baroku. Budowę kościoła rozpoczęto już  w 1923 r. Dzięki ofiarności parafian oraz ich pracy pod kierunkiem pierwszego proboszcza ks. Stanisława Władyki i Komitetu Budowy Kościoła, wznoszenie okazałej świątyni (36 m dł., 18 m szer., 50 m wys.) zostało ukończone w 1926 roku tak, że 12 grudnia odprawiono pierwszą Mszę świętą. Poświęcenie kościoła nastąpiło 26 grudnia 1926 r. Od 1928 r. wzywają wiernych na nabożeństwa trzy duże dzwony umieszczone na wieży. Główny ołtarz z figurką Matki Bożej wykonany z alabastru w Żurawie               k. Lwowa zdobi świątynię od 1932 r. Kościół szczęśliwie przetrwał bez większych zniszczeń dwukrotne bombardowanie Chmielowa: we wrześniu 1939 r., w których zginęło ok. osiemdziesięciu parafian, a wielu zostało rannych. Po wojnie dzięki staraniom ks. proboszcza St. Władyki a potem jego następcy ks. J. Matyki oraz ofiarności wiernych kościół został wyposażony w potrzebne sprzęty i urządzenia: szaty, naczynia liturgiczne, ławki, ogrodzenie, oświetlenie, organy, witraże, polichromię, ołtarze św. Stanisława i Najśw. Serca Pana Jezusa, centralne ogrzewanie, posadzkę. 11 maja 1958 r. kościół przystosowany do godnego sprawowania służby Bożej został uroczyście poświęcony przez bpa S. Jakiela. W 1981 r. ks. prob. Marian Kondysar rozpoczął budowę kościoła w Cyganach, a w 1982 r. w Jadachach,    z czasem powstały tam samodzielne parafie. W 1989 r. została położona posadzka marmurowa w prezbiterium. W latach 1995-96 pozłocono boczne ołtarze, odnowiono i pozłocono stacje drogi krzyżowej. W latach 1998-99 wykonano elewację kościoła. Parafia posiada akta od XVIII w.

bottom of page